واژه‌ در کتاب‌های آموزش زبان فارسی به غیر‌فارسی‌زبانان: پژوهشی پیکره‌بنیاد

Authors

  • آزیتا افراشی دانشیار زبان‌شناسی ـ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
  • مصطفی عاصی استاد زبان‌شناسی ـ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
Abstract:

پژوهش حاضر با استفاده از روش‌ها و ابزارهای زبان‌شناسی پیکره‌ای، به سنجش میزان هم‌پوشانی و انطباق واژه‌های ارائه­ شده در کتاب‌های آموزش زبان فارسی به غیر‌فارسی‌زبانان، با پُربسامدترین واژه‌های زبان‌ فارسی، می‌پردازد. بدین منظور، براساس متن‌های موجود در پایگاه داده‌های زبان فارسی، یک پیکره‌ی زبانی متوازن طراحی شد و پُربسامدترین واژه‌های آن به‌عنوان مبنای کار قرار گرفت. همچنین، سه عنوان از کتاب‌های پرکاربرد در مراکز آموزش زبان فارسی به غیر‌فارسی‌زبانان، انتخاب شدند. بر همین اساس، 5000 واژه‌ی پُربسامد هر یک از کتاب‌های مذکور، به پنج گروهِ هزار‌واژه‌ای دسته‌بندی شد و هر یک از این گروه‌ها به ‌مثابه­ی یکی از سطوح زبان‌آموزی تلقی گردید. درنهایت، گروه‌های پنج‌‌تاییِ فهرست واژگانی هر کدام از کتاب‌ها با گروه‌های متناظر با آن­ها در فهرست واژگانی پیکره‌ی زبانی مرجع/ مبنا مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج و یافته‌های پژوهش نشان داد که به‌لحاظ سطوح زبان‌آموزی، میزان هم‌پوشانی واژگانیِ هر یک از پنج گروه‌ هزار‌واژه‌ای برگرفته از کتاب‌ها با گروه‌های متناظر آنها در پیکره‌ی مبنا بسیار پایین است؛ حتی در گروه اول که انتظار می‌رود به‌ دلیل حضور تعداد زیادی از واژه‌های نقشی در آن، هم‌پوشانی واژ‌گانی به سمت %100 میل کند،‌ در بالاترین میزانِ هم‌پوشانی (یعنی در کتاب رسولی/ جامعه‌الزهرا) این هم‌پوشانی حدود %55 بود. در سایر سطوح واژه‌آموزی، مثلاً گروه پنجم، میزان همپوشانیِ واژگانی با پیکره‌ی مبنا، حتی به زیر %2 نیز تقلیل ‌یافت. درنهایت، یافته‌های پژوهش، ما را به این جمع‌بندی رهنمون ساخت که کتاب‌های آموزش زبان ‌فارسی به غیر‌فارسی‌زبانان در بعضی از سطوح زبان‌آموزی حتی تا %2 نیز با پیکره‌ی مورد نظر این پژوهش هم‌پوشانی ندارند. همچنین، یافته‌ها نشان داد، چنانچه موضوع سطوح زبان‌آموزی را نیز کنار بگذاریم و صرفاً به پوشش پُربسامدترین واژه‌ها در کتا‌ب‌ها بپردازیم، واژه‌های ارائه شده در کتاب‌ها کمتر از %50 از هم‌پوشانی با پیکره‌ی مورد نظر این پژوهش برخوردار هستند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی میزان انطباق واژه های پایه در کتابهای آموزش زبان فارسی با نیازهای فارسی آموزان خارجی

پژوهش حاضر به بررسی میزان انطباق واژه‏های پایه در کتاب‏های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان با نیازهای فارسی‏آموزان خارجی پرداخته است. هدف از انجام این تحقیق بررسی و نقد کتاب‏های موجود به لحاظ بافت واژگانی بوده است، تا از این طریق بتوان به نقاط ضعف و قوت کتاب‏ها و مطالب درسی دست‏ یافت. برای انجام این پژوهش یکی از کتاب‏های آموزش زبان فارسی با عنوان «واژه‏آموزی» برای بررسی انتخاب شده است. از...

15 صفحه اول

پژوهشی در زمینه واژه های قرضی (غیرعربی) در زبان فارسی

رساله حاضر پژوهشی است در زمینه واژه های قرضی (غیرعربی) در زبان فارسی . این پژوهش براساس مکتب کوپنهاک تنظیم شده و در آن هزار واژه قرضی نسبتا متداول در زبان فارسی مورد بررسی قرار گرفته است . این بررسی شامل نکات ذیل می باشد: تحقیقات آوایی جهت ارائه تفاوتهای بین زنجیره آوایی واژه در زبان اصلی و زبان فارسی . تعیین رابطه معنایی میان معنی اصلی واژه در زبان فارسی . ارائه مترادفهای واژه های قرضی در زبان...

15 صفحه اول

نقش زبان عربی در انتقال واژه¬های فارسی به زبان¬های اروپایی

گسترش واژه­های فارسی در زبان­های اروپایی، از جمله موضوعات در خور توجه در حوزه مطالعات ریشه شناختی است که می­توان از ابعادی چون دگرگونی­های معنایی، تغییرات آوایی، نحوه انتقال و نقش و میزان تاثیرگذاری زبان­های واسط بدان پرداخت. از آنجا که قریب به اتفاق این واژه­ها به طور غیرمستقیم به زبان­های اروپایی راه یافته­اند، مطالعه نقش و میزان تاثیرگذاری زبان­های واسط بسیار اهمیت دارد. بررسی ن...

full text

پوچ واژه در زبان فارسی

در این مقاله به بررسی وجود یا نبود پوچ­واژه (expletive) در زبان فارسی می­پردازیم. طبق نظر ریتسی(1982 و 1986) در زبان­های ضمیرانداز از آنجا که ضمیر ناملفوظ ارجاعی وجود دارد، ضمیر ناملفوظ پوچ­واژه (expletive pro) نیز موجود است؛ بدین مفهوم که زبان­های ضمیرانداز پوچ­واژۀ فاقد جوهر آوایی نیز دارند. این در حالی است که کریمی(2005) با توجّه به نقض تأثیر معرفگی (definiteness effect) معتقد است که در زبان ...

full text

توصیف کتابهای آموزش زبان فارسی به عرب زبانها

روشن است که اهمیت بخشیدن به تالیف کتابهای آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانها امری پسندیده و لازم است، چرا که کتاب آموزشی وسیله ای اصلی برای منتقل کردن مضامین درسی و فرهنگی است و هم مشوق یاد گیرندگان و علاقه مندان برای علاقه مندی و دلبستگی همیشگی به فرهنگ مورد نظر است ، ب همین دلیل برنامه آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانها به تنهایی نمی تواند جامع و کامل باشد مگر همراه با کتابهای آموزشی جامع و...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue شماره دو - پیاپی 12

pages  3- 26

publication date 2016-12-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023